2 stycznia 2013 roku (wczoraj) minęła 74 rocznica śmierci Romana Dmowskiego.
Uroczystości pogrzebowe odbyły się w Drozdowie koło Łomży.Hołd oddawali mu najważniejsi kapłani katoliccy w całej Polsce. Jego trumna została przewieziona na Cmentarz Bródnowski w Warszawie. Na samej uroczystości pogrzebowej (7.01.1939) pojawił się były prezydent RP Stanisław Wojciechowski.
Nawet źródła sanacyjne (tradycyjnie nieprzychylne Dmowskiemu) podały że w pogrzebie wzięło udział 100 tysięcy ludzi .Trasa konduktu żałobnego ciągnęła się około 7 kilometrów.
Ten wybitny mąż stanu urodzony 9 sierpnia 1864 roku w Kamionku (obecnie część Warszawy) na trwałe wpisał się w historię Polski. Już w roku 1881 w III Gimnazjum w Warszawie zakłada tajną organizację "Strażnica", której naczelnym założeniem był opór przed rusyfikacją. W 1888 wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej (Zet) i niebawem objął tam przywództwo. W grudniu 1889 wstępuje do Ligi Polskiej. Jego mentorem duchowym jest ojciec polskiej myśli narodowej - Jan Ludwik Popławski. Od listopada 1891 do sierpnia 1892 studiował w Paryżu. W maju 1893 roku Dmowski zorganizował manifestację upamiętniającą Konstytucje 3 Maja , za co trafił do warszawskiej Cytadeli a następnie w sierpniu zostaje zesłany do Mitawy. W 1895 opuszcza nielegalnie Mitawę, i trafia do Lwowa, w którym obejmuje redakcję tygodnika "Przegląd Wszechpolski"
W 1903 roku wydał książkę "Myśl Nowoczesnego Polaka"
W lipcu 1904 roku wyjechał do Tokio by przekonać władze japońskie o bezsensowności pomocy polskim socjalistom (w tym Józefowi Piłsudskiemu ) ,twierdził że Japonii taka pomoc by zupełnie nic nie dała , natomiast Polakom by tylko zaszkodziła.
Dmowski zalecał w ówczesnym układzie jakim znajdowała się Polska sojusz z partnerem jak najsłabszym, gdyż od takiego można by wyrwać jak najwięcej, a takim partnerem była Rosja. Chciał ją skierować przeciwko Niemcom i Austro-Węgrom, gdzie szczególnie to pierwsze państwo uważał za największego wroga Polski. Mylą się jednak ci co uważają go za prorosyjskiego, albowiem "pro-rosyjskość" Dmowskiego byłą czysto instrumentalna, a nawet w Myśli Nowoczesnego Polaka napisał że właściwie rasowo bliżej nam do Niemiec. Warto pamiętać że jego argumentacja za układaniem się z Rosją wynikała też z tego żeby Rosję ( wahającą się jeszcze między Berlinem i Londynem) wciągnąć do układu z Francją , co się później stało.Chodziło więc o skłócenie nawzajem państw zaborczych. W 1908 roku wyszła jego książka "Niemcy,Rosja i kwestia polska" w której dał własnie wykładnie tego problemu.
Już w trakcie pierwszej wojny światowej w Lozannie 15 sierpnia 1917 roku tworzy Komitet Narodowy Polski, który został uznany przez Francję , Wielką Brytanię I Włochy jako coś w rodzaju "rządu polskiego".KNP zorganizował Polską Armię we Francji i prowadził aktywnie politykę międzynarodową.
 |
| Karawan z trumną Romana Dmowskiego |
W 1919 roku jest delegatem na konferencję pokojową w Paryżu.28 czerwca 1919 roku razem z Paderewskim podpisał w imieniu Polski Traktat Wersalski co de facto było pierwszym dokumentem uznającym niepodległość państwa polskiego.
W 1923 roku Dmowski jest Ministrem Spraw Zagranicznych. W 1925 roku wychodzi jego książka "Polityka polska i odbudowanie państwa". W grudniu 1926 założył Obóz Wielkiej Polski (OWP).W 1927 roku otrzymał nagrodę literacką im.Jana Kasprowicza.
Napisał kilka książek min."Kościół Naród Państwo" (1927), "Dziedzictwo" (1931)
W 1934 roku sprzedaje swoją posiadłość koło poznania i przenosi się do Warszawy.
W 1937 roku miał wylew krwi do mózgu. Zmarł 2 stycznia 1939 roku.
Poniżej kilka wybranych cytatów Romana Dmowskiego:
Jestem Polakiem – więc mam obowiązki polskie: są one tym większe i tym silniej się do nich poczuwam, im wyższy przedstawiam typ człowieka.Bo im szersza strona mego ducha żyje życiem zbiorowym narodu, tym jest mi ono droższe, tym większą ma ono dla mnie cenę i tym silniejszą czuję potrzebę dbania o jego całość i rozwój.Z drugiej strony, im wyższy jest stopień mego rozwoju moralnego, tym więcej nakazuje mi w tym względzie sama miłość własna.-Myśl Nowoczesnego Polaka,1903
Gdybyśmy byli podobni do dzisiejszych Włoch, gdybyśmy mieli taką organizację jak faszyzm, gdybyśmy wreszcie mieli Mussoliniego, największego niewątpliwie człowieka w dzisiejszej Europie, niczego więcej nie byłoby nam potrzeba.
-Gazeta Warszawska 1925
Rząd rosyjski rozmaitymi czasy rozmaicie usprawiedliwiał swoje gwałty na Polsce. Dowodząc, że ziemie litewskie i ruskie stanowią odwieczną jedność z moskiewskim rdzeniem państwa carów, dziką działalność swą w tych ziemiach nazywał wyzwalaniem swego ludu z pod jarzma polskiego. Gnębiąc szlachtę w etnograficznej Polsce, podawał się za obrońcę uciśnionych ekonomicznie i politycznie włościan. Wieszanie i masowe wysyłanie na Sybir najlepszych sił społeczeństwa polskiego nazywało się uzdrawianiem narodu z chorobliwych marzeń, gwałty na unitach – przyjmowaniem na łono swego kościoła braci, których niegdyś przemoce oderwano i którzy teraz dobrowolnie powracają. Do ostatnich jeszcze czasów słyszeliśmy, że rząd rosyjski nic nie ma przeciw pomyślnemu rozwojowi narodowości polskiej, że chodzi mu tylko o zachowanie w całości granic państwa, o wytępienie dążności separacyjnych.
- Nasz Patriotyzm,1893
Bibliografia:
+wstęp do książki "Myśl Nowoczesnego Polaka"
+internet
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz